Zasady dostępu do informacji publicznej - poradnik dla mieszkańca i urzędnika

Przeglądając forum i temat udostępniania informacji publicznej odniosłem wrażenie że nie wszyscy znają swoje prawa i obowiązki. Dlatego zamieszczam poniżej tekst skopiowany ze strony http://zgm.bip.gliwice.eu/dostep_do_informacji_publicznych
który w bardzo prosty sposób obrazuje temat.


 Zasady dostępu do informacji publicznej reguluje ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198).
Ustawa precyzuje konstytucyjny zapis art. 61 o prawie obywateli do informacji o działaniach władz publicznych. Ustawa nakazuje organom władzy państwowej (i innym podmiotom) udostępniać każdą informację o sprawach publicznych tj. informację publiczną (art.1, ust.1). Wyjątek stanowią informacje niejawne (art.5, ust.1).

Zgodnie z ustawą prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania takiej informacji, zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych.

Na prawo do informacji publicznej składają się uprawnienia do:

• uzyskania informacji publicznej, w tym informacji przetworzonej,
• wglądu do dokumentów urzędowych,
• dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.

Prawo to przysługuje każdej osobie (art.2 ust.1). Od osoby występującej o informację publiczną nie wolno żądać uzasadnienia wniosku (art.2 ust.2).
Informacje podlegające udostępnianiu

tu mam wrażenie że często spotykam się z pytaniem "a po co to panu" ?


Ogólna zasada udostępniania każdej jawnej informacji o sprawach publicznych jest sprecyzowana w rozdziale 2 ustawy. Wskazano tam wprost, jakie informacje podlegają upublicznianiu.

Są to m.in. informacje o:

• organach władzy publicznej - w tym o ich statusie prawnym, organizacji, kompetencjach, majątku, osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach;
• zasadach funkcjonowania organów władzy publicznej - w tym o sposobach załatwiania spraw, stanie przyjmowanych spraw i kolejności ich załatwiania, prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach;
• polityce władz - w tym o zamierzeniach, projektach aktów normatywnych, programach dotyczących realizacji zadań publicznych;
• danych publicznych - w tym dokumenty urzędowe, stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez funkcjonariuszy publicznych, treść wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej, informacja o stanie państwa;
• majątku publicznym.

Na mocy ustawy są jawne i dostępne posiedzenia kolegialnych organów władzy pochodzących z wyborów. Ustawa nakazuje sporządzać i udostępniać stenogramy lub protokoły z obrad.
Ustawa definiuje ponadto pojęcie dokumentu urzędowego, który podlega upublicznianiu.

Dokumentem urzędowym jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy (art.6, ust.2).

Formy udostępniania informacji publicznej

Zgodnie z ustawą udostępnianie informacji publicznych następuje poprzez:

• ogłaszanie w internetowym Biuletynie Informacji Publicznej,
• udostępnianie na wniosek zainteresowanego,
• wyłożenie w powszechnie dostępnym miejscu 

Zgodnie z ustawą (art. 10, ust.1) informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek zainteresowanego.

Udostępnianie informacji na wniosek następuje "bez zbędnej zwłoki", nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13, ust.2).

Jeżeli jest to niemożliwe, wnioskodawca jest powiadamiany w tym terminie, o powodach opóźnienia w przekazaniu informacji oraz o nowym terminie, który nie może być dłuższy  niż 2 miesiące.

Jeśli informacja może być przekazana niezwłocznie, w formie ustnej lub pisemnej, osoba występująca o informację nie składa pisemnego wniosku.

w tym punkcie odniosę się do wypowiedzi Recyklera który wspominał że uzskanie  dostępu do informacji wiązało się z napisaniem wniosku. Nie było to jak widać potrzebne i musiało wynikac z niewiedzy ludzi którzy  obsługiwali pana.

Instytucja udostępniająca informację ma obowiązek umożliwić jej skopiowanie, wydrukowanie, przesłanie lub przeniesienie na powszechnie używany nośnik informacji.

Ograniczenia w dostępie do informacji publicznej

Odmowa udzielenia informacji może nastąpić jedynie ze względu na jej niejawność (ochrona danych osobowych, prawo do prywatności, tajemnica państwowa, służbowa, skarbowa, statystyczna lub brak wskazania szczególnie istotnego interesu publicznego w odniesieniu do informacji publicznej przetworzonej). Odmowa następuje w formie decyzji administracyjnej. Odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni (art. 16, ust.2, pkt 1).

Odpowiedzialność karna

Przepis art. 23 przewiduje grzywnę, karę ograniczenia lub pozbawienia wolności do roku, dla tego kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej.

Z powyższego wynika że gdyby ktoś w urzędzie lub innym organie który ma obowiązek udostępnić informację publiczną nie chciał tego zrobić należy wykonać telefon na nr 997 i zawiadomić o tym fakcie. Policja w tym przypadku ma obowiązek wszcząć postępowanie w tej sprawie z urzędu.

 Art. 10.
1. Informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek.
2. Informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku.

"ani słowa w Biblii o celibacie,znacie się czy się nie znacie?"

jeśli chodzi o moje własne doświadczenia w uzyskiwaniu  informacji publicznej to potwierdzam fakt nieznajomości przepisów  u kilku lokalnych urzędników.  z grzeczności daruję sobie wymienianie ich ze stanowiska i mam nadzieję ze głęboko przeanalizują swoje działanie. W związku z tym że zainteresowało mnie kilka spraw omawianych na sesji rady miasta w najbliższych dniach udam się po koleją część dokumentów i informacji publicznych do urzędu.  Przekażę za pośrednictwem forum czy sytuacja uległa jakiejś zmianie.